Özofagus (yemek borusu) Kanseri

Özofagus ağız boşluğunun sonundan başlayarak göğüs kafesi içinde soluk borusunun arkasında devam eder ve karında mide başlangıcında diyafram düzeyinde sonlanır. Kişi yuttuğu zaman, özofagus kas tabakaları kasılarak yiyecekleri mide içine doğru iter. Erişkinlerde özofagus yaklaşık 25 cm kadardır. Ağızdan hemen sonraki bölümü üst, göğüs kafesi içindeki orta ve mide ile birleştiği alan alt özefagus olarak adlandırılır.

Özofagus duvarındaki bezler, gıdaları yuttuğunuzda aşağıya daha kolay kaymalarına yardımcı olacak mukusu üretirler. Özofagusun adenokarsinomunda kanserli hale gelen hücreler bu bezlerdeki hücrelerdir.

Belirtileri

Özofagus kanserinin en sık görülen belirtileri şunlardır;

• Yutma güçlüğü veya yutkunurken ağrı olması,
• Göğüste ağrı ve/veya yanma hissi
• Kilo kaybı

Risk Faktörleri

Risk faktörü olarak tanımlanan etmenler, bir hastalığın gelişme olasılığını arttıran etkenlerdir. Ancak burada belirtilmesi gereken nokta şudur ki; bir kişinin bir veya birden fazla risk faktörüne sahip olması o kişide  mutlaka o kanserin/veya hastalığın gelişeceği anlamına gelmemektedir. Risk faktörlerine sahip olduğu halde hastalık/kanser gelişmeyen insanlar bulunmaktadır.

Bilinen risk faktörleri şunlardır;

• Erkek cinsiyet ( Erkeklerde kadınlardan 3 kat fazla görülmekte olup, bu durum erkeklerin daha fazla sigara içmesine bağlanmıştır)
• İleri yaş (>65 yaş)
• Sigara içme
• Alkol tüketimi
• Obezite

Alkol ve tütün

Sigara kullanma ve çok fazla alkol tüketme özofagus kanserinin ana risk faktörlerinden bazılarıdır. Ne kadar uzun süre sigara içerseniz kansere yakalanma riskiniz de o kadar artar.
Alkol kullanma özofagus için yassı (skuamöz) hücre kanseri riskini arttırmaktadır. Sigara içiyor ve düzenli olarak tavsiye edilen sınırın üzerinde alkol tüketiyorsanız kansere yakalanma riskiniz çok daha fazladır. Birleşik risk sadece sigara kullanma ve sadece içki içme riskinden daha fazladır.  Ayrıca tütün ya da enfiye çiğnemek de özofagus kanserine yakalanma riskinizi arttırmaktadır.

Tanı

Özofagus kanserinde kullanılan temel tanı yöntemleri şunlardır;

• Özofagusun ilaçlı filminin (baryumlu özefagus grafisi) çekilmesi
• Endoskopi denilen optik ışıklı kameralarla özefagus incelenir ve patolojik tanı için parça (biyopsi) alınır.

Ayrıca farklı tetkiklerin yapılması da gerekebilir (Ultrasonografi, Bilgisayarlı Tomografi veya MR gibi).

Tedavi

Her hastanın tedavisi farklılık göstermekte olup, tedavi kararında hastalığın yeri, evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunları gibi birden fazla faktör etkilidir. Multidisipliner bir çalışma gerektiren bu tedaviler; radyoterapi, kemoterapi cerrahi gibi farklı seçenekleri içermektedir.

Bir özofagus kanseri uzmanına görünmeli miyim?

Bazı özel belirtilerin dikkate alınması gerekmektedir.

Herhangi bir yaşta, aşağıdaki belirtilerden herhangi birisiyle birlikte görülen hazımsızlık (dispepsi) – kilo kaybı, hasta hissetme, yemek borusu ve midenizde kronik kanama, alyuvar sayısında azalma (anemi), yutma güçlüğü (disfaji), karnınızın üst kısmında kitle ya da şişkinlik, ya da özofagus kanseri olabileceğinizi akla getiren baryumlu tetkikin sonucu.
55 yaş ya da üstündeki herhangi bir kişide, diğer belirtiler olmaksızın seyreden, son dönemlerde yaşadığınız ve doktorunuz tarafından açıklanamayan hazımsızlık
Herhangi bir yaşta görülen yutma güçlüğü
Herhangi bir yaşta, sırt ağrısıyla birlikte ya da tek başına seyreden açıklanamayan karın ağrısı ve kilo kaybı
Herhangi bir yaşta, karnınızın üst kısmında kitle

Özofagus – yemek borusu kanseri ameliyatı

Cerrahi, erken evre yemek borusu (özofagus) kanserinde ana tedavi olarak uygulanır. Bu yöntemle kanserin tamamen yok edilerek tedavide başarı sağlanması hedeflenir. Yine kanser uzak organlara yayılmamış, sadece yemek borusu (özofagus) ile sınırlı kalmış ve etrafındaki lenf bezlerine ilerlemişse, cerrahi bir tedavi seçeneği olabilir. Ancak böyle durumlarda kanserin cerrahiye uygun hale getirilebilmesi için ameliyat öncesinde kemoterapi ve radyoterapi tedavilerine başvurulmaktadır. İleri evre kanserlerde cerrahi ana tedavi yerine kansere bağlı zamanla gelişen problemlerin hafifletilmesi ya da önlenmesi amacı ile gerekebilir

Özofajektomi

Özofajektomi, yemek borusunun kanserli kısmının ve yakın lenf bezlerinin ameliyat ile alınmasıdır. Kanserli bölge alındıktan sonra yemek borusunun kalan bölümü mideye eklenir. Özofajektomi yöntemlerinden biri klasik açık cerrahi şeklinde uygulanır. Boyunda, göğüste ya da karında birkaç geniş kesi açılarak gerçekleştirilir. Diğer bir teknik ise, minimal invaziv cerrahi olarak adlandırılan kapalı cerrahi (laparoskopik) yöntemidir. Karın ön duvarında açılan 0,5-1 cm’lik kesilerden yerleştirilen kamera ve özel aletlerle yapılır. Minimal invaziv cerrahi klasik açık cerrahi tekniklere göre daha az hastanede kalma, daha hızlı bir iyileşme süresi, daha az ağrı ve daha az enfeksiyon riski gibi birçok avantaj sağlamaktadır. Bu nedenle günümüzde karın bölgesindeki kanser cerrahilerinde ilk tercih olarak ön ön plandadır.

Özofagogastrektomi

Kanser yemek borusunun alt kısmında mideye yakın bir yerde ise veya mide ile yemek borusunun birleştiği yerde ise, midenin, yemek borusunun ve yakındaki lenf bezlerinin kanserli olan kısmı alınır. Eğer kanser yemek borusunun üst veya orta kısmında ise, yemek borusunun büyük bir bölümünün alınması gerekecektir. Sonrasında mide buradaki boşluğu doldurmak üzere yemek borusu ile birleştirilir. Bu birleştirme işleminde kanserli bölge alındıktan sonra köprü görevi görsün diye kalan boşluğa bazen küçük bir parça bağırsak eklenmesi gerekebilir.